dubháin (14)
→
dearg 1
Is diabhlaí mór an t-ionadh nachar imigh sé. Ní raibh frídín an dubháin i bhfastós chor ar bith, ní áirím é a bheith san mbéal dearg
→
díogha
Ná bac leis an nglagaire sin. 'Chuile shórt dhá mbeidh aige sin, is é an sméar-mhullaigh é. An síol coirce a bhí aige anuiridh bhí sé molta go h-aer ag 'chuile dhuine, ach indeire na cúise ní raibh ann ach an díogha. Tá 'fhios aghamsa é. Cheannuigh mé céad dhe, agus an méid nar loic, rinne sé coirce scéin. An uair a bhí muid dhá bhualadh bhí sé in a ghath dubháin as éadan.
Tá sí ag imeacht mar sin agus a cuid eochraí imbarr an dubháin aice, ach ní rachainn imbannaí, nach gcodluigheann sí ar chuasnóig dhreancaidí 'chuile oíche 'sa leabaidh, in a dheidh sin. 'Ar ndú' ar chuala tú ariamh é: ceann cíortha a dhíolas na cosa
+
→
duán
Caithfidh mé cupla glinne a fháil l'aghaidh dubháin
TUILLEADH (7) ▼
Bhris sí loiseac an dubháin, bhí sí cho mór sin
Dheamhan a raibh frídín an dubháin i bhfastós ann chor ar bith, ach choinnigh sé in a dheidh sin é. Níor mhór dhuit sracadh a thabhairt faoi ar an bpuinte nó bheadh sé uait. D'imigh dhá bhromóig ormsa indiu le buille marbh
Theastóchadh riar dubháin cheathramhan l'aghaidh na curraighe
Tá a cuid eochraí ar bharr an dubháin aice; tá a cuid eochraí ar an dubhán aice = na h-eochraí atá is an bportán síoda agus isan bportán ruadh, baoiteáiltear dubháin bhallach, agus dubháin eile leo. Bíonn siad dearg agus follasach agus an-tóir ag an iasc orra. Is minic gurb idteanta baoite eile a chuirfí eochraí na bportán: daba dhíob a bhualadh amuigh ar cheann an dubháin go dtiubharfadh an t-iasc faoi deara é. Cuireann iasc cronuighe ionnta ar an meath-bhallach go h-áirid; mar tá go leor fáis ann ar thóin na fairrge. Is dhá réir sin a bhíos a cuid eochraí ar bharr an dubháin ag an iascaire. Ach bíonn a cuid eochraí ar bharr an dubháin freisin ag bean a bhíos ar a mine-ghéire ag iarraidh cluain a chur ar fhir. Bíonn taidhbhse innte má fhéadann sí. Ní cheileann sí slacht ar bith dhá bhfuil innte. Gléasann sí í féin ar áilleacht. Cuireann sí púdar agus smearadh béil agus eile uirre féin
Nach h-í atá gléasta! Dar príosta tá a cuid eochrachaí ar bharr an dubháin aice ar chaoi ar bith. Is miniar (méanar; mo-ghéanar) do'n té a gheobhas í. Tá maith uirre thar bhean ar bith eile!
Ná bac le na puncáin sin. Diúltaigheamuid dóib! Chuirfeadh cuid aca an chluain Mhuimhneach ar naomh. D'eireochadh dhóib, agus a gcuid eochrachaí ar fad ar bharr an dubháin aca
Go dtárruighidh Dia sinn! Dheamhan liobar fíonnaigh ariamh ar a mal. Agus is geall le deargadh tiaraighe a béal! Sin í an cailín a bhfuil a cuid eochraí uiliog ar bharr an dubháin aice! Nar theighidh sé 'un tosaigh ná 'un tairbhe di muis, gan díobháil gan dochar duinne