Foclóir Mháirtín Uí Chadhain
dias

ceanna (10)

 
Níl na ceanna cruacháin ná na malraigh Cháit sin le n-ithe chor ar bith. Má bhuaileann siad go deo an duán agat, caith ag an deachma iad. A mhalrait níl le déanamh leo. Nach cloigeann ar fad é an ceann cruacháin. Bhí mé lá i mbliana ansin thíos ar an starráinín, agus bhí siad do mo bhualadh chomh tréan in Éirinn agus a bhí mé dhá gcaitheamh i bhfarraige. Ach dhá mbeinn ann go dtiteadh déidín agam, ní bhfaighinn priocadh ó thada eile. Ghliondáil mé suas mo dhorú faoi dheireadh le cantal, agus aníos liom. Ná bac thusa le lá ar bith a mbeidh bualadh ar a leithidí sin. Tá tú réidh le iasc an lá sin
 
Bhí rud a dhéanamh leis sin: cúig nó sé de cheanna dá chuid starrógaí a chur síos ina bholg. Dhúnfadh sin a bhéal, d'fheicfeá féin air
 
deis
Níl duine ar bith thart sna bólaí sin nach bhfuil láidir i ndeis. Is dóibh is fusa. Déanann siad iarmhais mhóra ar bhainne. An fear is lú beithígh ansin, bheadh suas is anuas le cúig nó sé de cheanna aige
 
dias
Tá sí ina ceanna déas ar fad (fc. ceanna)
 
Tá an oiread dintiúirí ar an teirgéis bheag sin de leathchoróin dole, agus a bheadh ar dhúiche L. K. dhá mbeadh sí dhá díol. Níl aon leota de pháipéar dhá bhfuil mé a fháil faoi nach ndéanfadh stráca don teach. Fuair mé ceathair nó cúig de cheanna le mí …
 
An bhfaca tú aon áit ariamh atá foirgthe le diúilicíní nach (ach) na carraigreachaí sin thoir ag bun na habhann. Tá agus Carraig an tS. brataithe leo freisin. Agus cuid de na ceanna atá ann, tá siad san an-mhéid. Tá diúilicíní abhus ar Charraig an tS. agus ní fiú tada iad le aghaidh baoite: tá siad róbheag, ach an-bhaoite go deo na daigéid atá thoir
 
Is diabhlaí go deo an fad atá sna giúiríní sin. Ní fhaca mé ceanna chomh fada sin ariamh. Ní fiú do sheacht mallacht an t-adhmad sin anois. Tá sé rodta ar fad acu. Bhí sé chomh maith a fhágáil ansin i dtigh diabhail, agus gan a bheith ag cur easonóir ort féin dhá iompar abhaile, agus nach dóigh an Cháisc ar an Domhnach nó go dtitfidh sé ina mhionbhas ort shula bheas tú ag an teach
 
2
Tá a dhó nó trí de cheanna agam
 
Chonaic mé cúig nó sé de cheanna de na duibhéin sin an uair faoi dheireadh a raibh mé ag an gcladach
 
Meas tú dhá dtéinn féin agus thú féin agus an C. faoi churach nach ndéanfadh muid gnaithe is measa ná é. Tá coirleach agus ceanna slat ar an O. F. nár baineadh le chúig bhliana déag. Ba mhór ab fhiú dhúinn le aghaidh leasú iad