Foclóir Mháirtín Uí Chadhain: déanadh

→ déan 1

Ní dhéanfaidh mé aon bhréag, déanadh a rogha duine a rogha rud

→ déan le

Tá rud a dhéanamh leis sin, rud a comhairleos é, feicfidh tú féin air: gan an carr a thabhairt dhó níos mó. Déanadh sé dhá uireasa, mura bhfuil de mheas aige air ach sin

→ deatach

Ba bhreá uaidh deatach a ligean le gaoith anuraidh chomh uain is a bhí sé ag saothrú pínneachaí, ach caithfidh sé déanamh dá uireasa anois. An té nach bhfuil tine aige féin, déanadh sé a ghoradh le gréin, mar adeir an ceann eile

→ deimheasóirí

Tá sé ansiúd ina dheimheasóirí sa gclúid, agus ní chuirfidh duine focal as a bhéal, nach bhfaighidh sé brabach air. Dar fia muise is beag an acmhainn atá aige féin: is furasta leis gáirí a dhéanamh faoin té údan eile, ach feiceamuist déanadh aon duine aon gháirí faoi fhéin

→ diabhal 2

Téadh sé i dtigh diabhail anois, agus déanadh sé é má thograíonn sé!

→ diaidh

Ní chuirfidh mise mórán anró orm féin ag réiteach talúna. Déanadh an dream a thiocfas in mo dhiaidh a rogha rud — na línte atá le theacht

→ dícheall

Déanadh sí a dícheall faoi chéad agus is beag an ghair a bheas aici uirthi siúd — ar inín J. Th. Dícheall suarach é a dícheall le hais inín J.

→ diúltaigh

Cá bhfios domsa cé a rinne é ach gur déanadh é. Diúltaímid dó

→ driopásach

Nach driopásach an mhaise dhuit é agus an ghrian i dtalamh. Déanadh tusa do rogha rud, ach tá a fhios agamsa céard a dhéanfas mé féin: scoireadh

→ droim

Déanadh an méid sin ar fad dhe dhroim oíche. Ní raibh pioc air ag dul a chodladh dhúinn san oíche agus bhí an bhail sin air ar maidin

→ droimdhiúltú

Ní bhfaighinn ionam fhéin droimdhiúltú a thabhairt do dhuine ar bith ar an gcaoi sin. Ba mhór an rud le déanamh é. B'fhearr liom duine a ligean tharam chomh réidh agus a d'fhéadfainn é ná a dhul sa mbile buaic leis mar sin. Déanadh chuile dhuine a rogha rud ach sin é mo bhealachsa

→ dún

Tá sé dúnta go maith, déanadh sé aon deoir nó ná déanadh

→ dúradán

Maidir lena bheith ag iarraidh maitheasa ar an dúradán sin, níl aon mhaith ina chionn. Céard atá sé in ann a dhéanamh ar aon chor agus déanadh sé a sheacht ndícheall. Ar ndóigh níl lán do ghlaice ann

+

→ dúshlán

A dhúshlán déanadh! M'anam nach ndéanfaidh, ná nach bhfuil cuimhne ar bith aige air, ná dá mbeadh féin go gcinnfeadh air a dhéanamh go naomhtaí é

TUILLEADH (1) ▼

Déanadh sé, a dhúshlán. Ní dhéanfadh go n-itheadh sé é

→ téigh faoi

Tá sé imithe go Baile Átha Cliath le dhul faoi lámha ard-dhochtúirí, déanaidís aon mhaith dhó nó ná déanadh

déanadh (16)