dírigh ar
—
a.
+–
Dhírigh sé an gunna orm = thug sé aghaidh an ghunna orm
Chonnaic mé é ag díriú an mhaide siar ar an teach = chuir sé an maide amach mar a bheadh sé ag teasbáint an tighe leis
TUILLEADH (2) ▼
Dhírigh sé cois na fuipe ar shráid a bhí síos ann. "Teirigh síos annsin anois" adeir sé "go gcastar teach dearg duit … "
Dhírigh an póilí a chána uaidh síos ar dhream a bhí leigthe isteach ar shúil an droichid. Dair liom féin go raibh aimhreas aige gurb iad a rinne an bualadh. Ach níorbh iad, arae 'sé sin an fáth, bhí mise ar bhall na h-áite
·
Tá mé ag brath ar díriú air anois = a dhul ag triall ar áit nó ar dhuine
Foighid ort anois! Is gearr go mbeidh mé ag díriú air. Má bhím féin, sílim go bhfuil sé ag tarraint ar an am agam
b.
+–
Thosuigh sé ag díriú orm. D'aithin mé ar an bpuínte air go raibh rún aige mé a dhonú (Díriú orm = i gcásanna den tsórt seo cialluigheann sé gur chuir duine gothadh achrainn air féin le duine eile)
D'aithneochadh dall gan súil gur ag díriú air a bhí sé. Dá seasadh an fear eile talamh, bheadh rí-rá ann. Dheamhan a fhios agamsa nach ndéanfadh sé puca dhó (dhe) dhá mhéid de chliobaire é
TUILLEADH (1) ▼
Má dhírigheann sé siúd agad (chugad) in a stuithneachán, rachaidh mise faoi dhuit go mbeidh gnatha do do dhícheall agad
Féach freisin
→
ar
dírigh ar in iontrálacha eile (18)
→
fulaing
Bhí leathtroma sna cléibh ar an asal, agus d'iarr mé air an leathchliabh thoir a fhuilint nó go ndírínn an cliabh eile, agus sin a thomhais ort céard a rinne sé: reacht gáire a chuir as fhéin, agus imeacht leis
→
céadéaga
Ní bhfuighidh sé sin aon-bhás choidhchin. Beidh sé ag dul ins na céid-déaga mar sin, agus ualaigh ag teacht air, agus é ag díriú aniar aríst ag caitheamh gail de'n tsean-dúda. Nach bhfuil sé ag saothrú báis ó a rugadh mé agus dheamhan bás ná bascadh fós air
→
dallán
Chonnaic mise bó thiar annseo ag N. Mh. Bhí an úgh calctha aice. Chinn orra aon-deor bhainne a fháil uaithe th'éis a ndichill. Bhí fear beag ag obair annseo thoir ag C. — níl a fhios agam beirthe ná beo cérbh as é. Tháinig sé ag breathnú ar an mbó agus í cínnte ar C. agus ar 'chuile dhuine. Fuair sé ruainnín de'n "wire" beag sin a d'fheicfeá ar scluig na mbuidéil "lemonade". Dhírigh sé amach é nó go raibh sé cho díreach le dorugha. Sháith sé suas is 'chaon dollán de'n úgh é indiaidh a chéile. Dheamhan cor na car a rinne sé len a láimh ach é a sháthadh leis suas. B'iongantas an chaoi a raibh sé indon é a dhéanamh ach níorbh é a chéaduair é. Bhuel tháinig an bainne, gan bleaghan ar bith. Tháinig sé mar a bheadh Dia dhá rádh leis. Bhí bleaghánach dhó (dhe) ar an talamh shul'ár féadadh soitheach a fháil. Is diabhaltaí stuama a bhíos daoine thar a chéile
→
diocach
Tá sé in a ghiocaichín ag na neascóideachaí. Ní fhéadann sé a chloigeann a dhíriú beag ná mór ag péire atá ar chuinc a mhuiníl. Tá siad in a mbúistiúin ar 'chaon taobh agus beireann siad ar chába an tseaicéid má bhaineann sé feanc ar bith as féin.
+
→
droim
Níl mé indon mé féin a dhíriú chor ar bith le tinneas droma le cupla lá. Tá mé thart aige. Neamh-chleachta a rinne é, is dóigh. Níor chuir mise aon tsúileoig fhataí le dhá bhliain déag go dtí an tseachtain seo caithte. Diabhal bréag nach maith a shaothruigheas an druim an bolg, ar chuma ar bith
TUILLEADH (1) ▼
Dírigh suas thú féin agus buail faoi. An bhfuil smior ar bith i gcnáimh do dhroma?
→
dícheall
Chuaidh mé thar mo dhicheall leis agus tá a shliocht orm: tá mo dhruim mar atá sí ó shoin. Ní fhéadaim a lúbadh ná a díriú
→
díchúis
Ní maith liom díochúis ar bith a dhéanamh ar aon-duine ar an mbaile thar a chéile, agus sin é anois an roint is dírí a fhéadaimse a thabhairt air = dochar; oirille; gan an méid is fiú é a chur in omós gach rud
→
díol 2
Tá buille ins an mbéim ann fós cheapfainn, agus an díol a chuala mé é a thabhairt ar na P. an oíche cheana a raibh mé thiar ann ag iarraidh iasacht uird. Bhí se sínte ins an gclúid agus gan smeámh ann nó gur caintigheadh ar na P. Dhírigh sé aniar annsin, agus coinneal ann. A dhearbhráthair mo chroidhe thú, d'áitigh air …
Dhá bhfaghadh sé Éire bronnta air, ní raibh sé indon díriú faoi'n gcéad mine. Nach bhfuil a fhios agad-sa gur deacair a bheith ag iarraidh maitheasa air sin! Beidh a shliocht air: is maith an aghaidh mná é an Inid seo! Beidh sé ar bóthar déarfainn (Díriú faoi ualach = a dhul faoi ar an talamh agus eirghe faoi agus é ar do dhruim, nó go mbeitheá i gcruth siubhail faoi)
+
→
dírigh
Dírigh do spreangaidí. Tá siad ar fud an tighe is 'chuile áit dá siubhailim
TUILLEADH (6) ▼
Níl aon-ghoir agam mo chiotóig a dhíriú le dhá lá. Tá pian isteach annsin orm i maol na gualann. Tá, agus pian ghártha scaithtí.
An mbeadh goir ar bith agad na lámha seo (lámha rothair) a dhíriú. Tá siad cho cam le adharc pocaide
A bhfuil d'arm faoin domhan ní dhíreochadh an reanglachán siúd. Tá sé crotach ó Dhia agus ó'n saoghal. Dhá leathchéad nachar mhór a chur siar faoi'n a mhuinéal i gcruth agus go gcuirfí dronn siar air as cosa i dtaca. Mara ndírigheadh sin é, bheadh sé fánach a bheith ag iarraidh é a dhíriú. Sílim go mb'fhearr é a fhágáil len a anshógh féin. Tá sé in a chamalóid ro-mhór len a dhíriú choidhchin
'Bhfuil tú indon an maide sin a dhíriú ar ais. Bhí an buachaill báire siúd ag pléidh leis gur fhága sé an dronn sin air
Dhírigh sé aniar ins an gcathaoir ar an dá luath agus ar caintigheadh ar na bróga. Deirimse leatsa go raibh cluais air uaidh sin amach
Dírigh suas! Cé'n sórt codladh atá ort! Is diadhachta dhuit codladh a bheith ort agus ar chodail tú aréir
Dírigh suas thú féin a ghamail bhradaigh agus ná bí ag dul amach ar do bhéal mar sin. Ní ghlacfaí in aon-arm faoi'n domhan leat